هوش مصنوعی در مورد مراقبت از دیابت امیدوار کننده بوده و ابعاد جدیدی از خود مراقبتی بیمار، تصمیمگیری سریع و قابل اعتماد و استفاده بهینه از منابع را معرفی کرده است.
در حال حاضر، در بخش مراقبتهای بهداشتی از سیستمهای مجهز به هوش مصنوعی برای تشخیص بیماری، کشف و توسعه دارو، نظارت بر سلامت و تحقیقات پزشکی استفاده میشود. این فناوری به ویژه در مورد مراقبت از دیابت امیدوار کننده بوده و ابعاد جدیدی از خود مراقبتی بیمار، تصمیمگیری سریع و قابل اعتماد و استفاده بهینه از منابع را معرفی کرده است.
نهادهای مختلف از سراسر جهان، پتانسیل هوش مصنوعی در حمایت از بیماران دیابتی و کمک به آنان برای کنترل سلامت خود را شناسایی کردند و آن را پذیرفتند. بهعنوان مثال، موسسه ملی تحقیقات بهداشت و مراقبت (NIHR) به تامین مالی توسعه برنامه ROMI کمک کرده است. این برنامه، نوعی سیستم هوش مصنوعی مکالمه پیشرفته است که برای حمایت از بیماران دیابت نوع ۲ طراحی میشود.
بر اساس گزارش فدراسیون بینالمللی دیابت (IDF) میزان ۱۰.۵ درصد از جمعیت بزرگسال (۲۰ تا ۷۹ سال) مبتلا به دیابت هستند که این درصد ۵۴۰ میلیون نفر در سراسر جهان را تشکیل میدهند.
بهطور خاص، تخمین زده میشود که بریتانیا تقریبا ۵ میلیون مبتلا به دیابت داشته باشد و افراد بیشتری قبل از ۴۰ سالگی به دیابت نوع ۲ مبتلا میشوند. واضح است که وضعیت متابولیک مزمن با سرعت وحشتناکی در حال افزایش است و اهمیت یادگیری در مورد مراقبت از دیابت و به روز ماندن در مورد نوآوریهای اخیر را برجسته میکند. یکی از نوآوریهایی که سزاوار توجه همه است، استفاده از هوش مصنوعی (AI) در مدیریت دیابت و تاثیر آن بر مراقبت دقیق مبتنی بر داده است.
ابزار هوش مصنوعی از طبقهبندی پیشبینی خطر جمعیت مبتلا به دیابت گرفته تا خود مدیریتی بیمار، روش پیشگیری، تشخیص و مدیریت دیابت را متحول کرده است در واقع هوش مصنوعی مراقبت از دیابت را متحول میکند و کیفیت زندگی را افزایش میدهد. استفاده از هوش مصنوعی در استفاده از انسولین و پایش مداوم قند خون منجر به تغییرات سریع و قابل توجهی در درمان دیابت میشود.
افراد مبتلا به دیابت نوع یک از دوران کودکی و در طول زندگی خود انسولین مصرف میکنند تا بتوانند غذا بخورند. انسولین باید حداقل چهار بار در روز تجویز شود و مدیریت دیابت میتواند زندگی آنان را به چالش بکشد.
به گفته پروفسور فیلیز ماین جونز، رئیس گروه غدد درونریز و دیابت کودکان در دانشکده پزشکی دانشگاه کوجایلی ترکیه، با معرفی سیستمهای هوش مصنوعی که از لوزالمعده تقلید میکنند، روزهایی آغاز شده است که بیماران مجبور نیستند به دیابت خود فکر کنند. حسگرها و پمپهای مجهز به هوش مصنوعی بهطور مداوم قند خون بیماران را کنترل، دوزهای انسولین را بهطور خودکار تنظیم میکنند و کیفیت زندگی بیماران را بهبود میبخشند.
جونز گفت که بیماران و خانوادههایشان باید بدانند که چگونه دیابت را مدیریت کنند، زیرا همیشه پزشک یا پرستار در کنارشان نخواهد بود، بنابراین دیابتیها به اندازه بسیاری از متخصصان مراقبتهای بهداشتی میدانند که چگونه این بیماری را مدیریت کنند.
وی تصریح کرد: قبل از کشف انسولین، طول عمر بیماران دیابتی نوع یک بسیار کوتاه بود و با وجود این کشف همچنان کنترل ۲۴ ساعته با اندازهگیری قند خون از انگشت به دفعات چهار بار در روز و تزریق روزانه چهار بار انسولین چالشبرانگیز است.
با کمک هوش مصنوعی با حسگر و پمپ صحبت میکنیم
جونز به دومین نقطه عطف پس از کشف انسولین، ظهور سیستمهای پایش مداوم قند خون و تحویل مداوم انسولین اشاره کرد. وی گفت: اکنون سیستمهایی وجود دارند که قند خون را هر پنج دقیقه یک بار از مایع بافت اندازهگیری میکنند. اینها سیستمهایی به اندازه یک سکه هستند و ما آن را روی سطح پوست بازو، شکم یا هر قسمتی از بدن استفاده میکنیم. کانولا کوچک (لولهای انعطافپذیر با دو سر باز) که زیر پوست میرود.
کانولا قند خون مایع بین بافتها را با دقت زیادی اندازهگیری میکند و نشان میدهد که آیا قند خون در نیم ساعت آینده بالا میرود یا کاهش مییابد همچنین چقدر بالا میرود یا کاهش مییابد و آیا پایدار است یا خیر. پیشرفت قابل توجهی است و تفاوت قابل توجهی بین سوراخ کردن انگشت برای بررسی قند خون و نظارت بر قند خون با حسگر وجود دارد.
جونز همچنین خبر داد، در سالهای اخیر پمپهای بدون مخزن که بهطور مداوم انسولین را تحویل میدهند وارد کشور شده و با کمک هوش مصنوعی در اپلیکیشنی که سنسور و پمپ متصل میشوند، ارتباط بین این دستگاهها برقرار میشود.
جونز گفت: سیستمهای تحویل مداوم انسولین در صورت احتمال کاهش قند خون بر اساس تمایل به افزایش یا کاهش، تحویل انسولین را قطع میکنند. اگر قند خون بعد از خوردن غذا افزایش یابد، با تزریق دوزهای کوچک انسولین، قند خون را متعادل میکنند.
سنسور و پمپ تزریق انسولین با کمک هوش مصنوعی صحبت میکنند و اطمینان میدهند که قند خون در محدوده هدف باقی میماند. به نظر من این مورد، دومین نقطه عطف در درمان دیابت پس از کشف انسولین است. اکنون با ورود هوش مصنوعی به همه چیز به ویژه در استفاده مداوم از انسولین و نظارت بر قند خون، تغییرات بسیار سریع و چشمگیری در درمان دیابت ایجاد خواهد شد.
ساختن حسگر و مکالمه با پمپ یک پانکراس مصنوعی
جونز با تاکید بر اینکه بیماران میخواهند بدون فکر کردن به دیابت زندگی خود را بگذرانند، اظهار کرد که ما به آنان میگوییم، لوزالمعده دیگر کار نمیکند. در عوض، شما باید با مغز خود دیابت را مدیریت کنید. آنان باید به طور مداوم به این موارد فکر کنند؛ اگر من این را بخورم، چند کربوهیدرات وارد بدن من خواهد شد؟ چقدر انسولین باید تولید کنم تا قند خونم پایین بیاید؟ فعالیت چه تاثیری بر آن میگذارد؟ با این حال، این سیستمها با کمک هوش مصنوعی، افراد دیابتی را میشناسند و به آنان اجازه میدهند بدون فکر کردن زیاد به بیماری خود به فعالیتهای روزمره خود ادامه دهند و فرصتی برای زندگی سالم فراهم کنند.
جونز گفت که با هوش مصنوعی، روزهایی آغاز شده است که بیماران به دیابت خود فکر نمیکنند و حتی از سال گذشته تا امسال، تغییرات زیادی رخ داده است.
وی افزود: برای اینکه حسگر و پمپ صحبت کنند در واقع یک لوزالمعده مصنوعی ساخته شده است. ساختن حسگر و پمپ، یک سیستم بسته، در واقع به معنای استفاده از پانکراس مصنوعی روی سطح پوست است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: برای استفاده گسترده از این سیستمها باید موانع اقتصادی برطرف شود و کودکان دیابتی با استفاده از پمپها و حسگرها میتوانند بسیار سالمتر و طولانیتر زندگی کنند و زندگی عادی داشته باشند.