بانکهایی که اضافه برداشت داشتهاند باید فورا تعیین تکلیف شوند. این تازهترین فرمان ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور خطاب به بانک مرکزی است. این اولین بار نیست که رئیس جمهور بر ضرورت برخورد با بانکها تاکید میکند.
وقتی مصارف و تعهدات یک بانک با میزان منابع آن همخوانی نداشته باشد، بانک یادشده برای پرداخت تعهدات ناچار به استقراض میشود و این استقراض به اشکال گوناگون بر سفره مردم و تورم اثر میگذارد، یک راه قرض گرفتن بانک از مردم از طریق جذب سپردههای مردم با نرخ بالاست که این اقدام باعث اخلال در بازار پول میشود.
راه دوم قرض گرفتن بانک ناتراز از بانکهای دیگر است که وقتی میزان تقاضای وام در بین بانکها بیشتر از عرضه باشد، نرخ بهره بین بانکی افزایش مییابد و سیاست بانک مرکزی برای کنترل نرخ تورم را عقیم میسازد. راه سوم و خطرناکتر استقراض بانکها از بانک مرکزی خارج از سقف تعیین شده است که معنای آن قرض گرفتن با نرخ سنگین حتی با نرخ ۳۴ درصد است.
اما آیا این استقراض با نرخ بهره بالا به سود بانک است؟ در یک رقابت سالم و شفاف نه. مگر اینکه بانک قرضگیرنده پول بانک مرکزی را وارد چرخههای سوداگری در بازارهایی دیگر کند تا بتواند اصل و سود پول بانک مرکزی را برگرداند که هزینه این شیوه استقراض مخرب را مردم میپردازند. چگونه؟ پاسخ روشن است هر یک ریالی که بانک مرکزی چاپ میکند و به حساب بانکی واریز میکند، در عمل پولی بدون پشتوانه و از جیب مردم است و این چاپ پول، به رشد پایه پولی و با ضریب چندبرابر به نقدینگی منجر میشود و نرخ تورم را بالا میبرد. حال فرقی نمیکند که این اضافه برداشت به دلیل بیانضباطی دولتها باشد یا خود بانکها.
در همین راستا، رئیس جمهور دیروز در شصت و سومین اجلاس سالانه مجمع عمومی و فوقالعاده بانک مرکزی با بیان اینکه مهار ناترازیهای بانکی و کاهش این ناترازیها مورد تاکید جدی است»، خطاب به مدیران بانک مرکزی گفت: بالاخره این ناترازیها هم شما را رنج میدهد و هم نوسانات جدی و مشکلات ایجاد میکند لذا ناترازی بانکی مسئله مهمی است که باید برایش فکر کرد.وی همچنین تصریح کرد: نسبت به اضافه برداشت از بانک مرکزی باید حساس بود؛ حالا عامل آن هر چه میخواهد باشد فرقی ندارد چون یک علت نیست و علل مختلفی وجود دارد.رئیس جمهور با بیان اینکه چند بانک و و موسسه هستند که در رابطه با اینکه اضافه برداشت میکنند مشکل دارند تاکید کرد: چند تای مانده باید سریع تعیین تکلیف کنید چون زمان دارد، میگذرد.
رئیس جمهور افزود: بانک مرکزی همچنین باید نسبت به تجدیدنظر ارزیابی در اضافه برداشتها نیز نظارت و دقت کافی داشته باشد که این ارزیابیها مبتنی بر اطلاعات درست و واقعی باشد نه اطلاعات نادرست و موهوم.
/همشهری